THÀINIG e am follais an t-seachdain seo chaidh gu bheil dithis bhoireannach air casaidean de dhrabastachd a thogail an aghaidh Ailig Salmond nuair a bha e ann an oifis Prìomh Mhinistear na h-Alba ann an 2013. Fo phoileasaidh ùr a chaidh a chur an gnìomh bho chionn ghoirid airson dèiligeadh ri casaidean de dh’fhòirneart drabastach taobh a-staigh na Pàrlamaid, chaidh Salmond ainmeachadh aig toiseach na bliadhna mar fhear a bha an sàs ann an sàrachadh drabastach fhad ’s a bha e na dhreuchd. Tha esan a-nis air ath-bhreitheanachadh laghail a thogail ann an Cùirt an t-Seisein an aghaidh Riaghaltas na h-Alba, agus gu h-àraid an aghaidh dòigh-giùlain an Rùnaire Stèidhichte, feuch an robh na rinn i laghail ann am beachd na Cùirte.
Dh’inns e ann an ‘tweet’ Diardaoin nach robh cead air a bhith aige am fianais a tha na aghaidh fhaicinn gus an deidheadh aige air cùis a chruthachadh dha fhèin, agus gur b’ ann air sgàth seo a thog e a’ chùis. Thuirt e cuideachd nach robh e ceadaichte dha fios mionaideach mun ghnothach fhoillseachadh air eagal ’s gum biodh buaidh aig sin air cùis na Cùirte. Ach ann a bhith a’ leughadh freagairtean a fhuair e bhon ‘tweet’ ud, chuir e dragh uabhasach orm an uimhir fhaicinn ag ràdh nach robh sa chùis mu Salmond ach ionnsaigh eile an aghaidh strì airson neo-eisimeileachd... eh? Tha Leslie Evans, a tha os cionn Seirbheis Chatharra na h-Alba, na ceannard air còig mìle seirbheiseach catharra a tha ag obair do Riaghaltas na h-Alba. Chuir i cuideachd a beachdan air Riaghaltas na RA an cèill sa Mhàrt am-bliadhna, ’s gu dearbh cha b’ e moladh a rinn i an uair sin. Mar sin, carson a bhiodh daoine a’ gabhail ris gum biodh i an aghaidh Ailig Salmond bho thùs? Bha i fhèin na dreuchd nuair a bha e na Phrìomh Mhinistear. Cha deach an fheadhainn a thog casaidean na aghaidh ainmeachadh fhathast. Ciamar, mar sin, a bhiodh fios aca dè bha fa-near dha na boireannaich ann a bhith a’ togail gearain na aghaidh? Cha b’ urrainnear a ràdh na bu mhò, nach i an fhìrinn a th’ aca.
Tha eagal orm gu bheil cuid de luchd-taic neo-eisimeileachd neo luchd-taic Partaidh Nàiseanta na h-Alba air claon-bhreith a chur air thoiseach air ceartas agus cothromachd. Dh’fhaoidte gu bheil sinn a-mach air drabastachd sa chùis a tha seo, agus gu bheil cuid air a’ mheas agus an spèis a th’ aca do Salmond a chur air thoiseach air na bu chòir dhuinn a bhrosnachadh – cothrom do dhaoine bruidhinn a-mach air na thachair dhaibh. Mura h-eil sinn a’ toirt cothrom do luchd-fulaing an cuid sgeulachdan innse no gearanan a thogail, tha sinn a’ dèanamh dì-meas orra agus air iomairtean a leithid #MeToo. Nise, chan eil mi idir ag ràdh gu bheil Ailig Salmond ciontach neo gu bheil e neo-chiontach. Ach ’s e tha mi ag ràdh nach eil fianais ri fhaotainn gu poblach air taobh seach taobh fhathast, agus leis a sin, chan eil e an urra rinne binn a thoirt seachad.
’S fheàrr dhuinn leigeil le Cùirt an t-Seisein dèiligeadh ris a’ chùis, agus tha againn ri leigeil leis na cùirtean feuchainn ri dligheachd is ceartas a choileanadh. Chan e ar gnothach-sa a th’ ann a ràdh gur i an fhìrinn no a’ bhreug a th’ aig luchd-gearain mura h-eil fianais sam bith ri fhaotainn aig an ìre-sa. Ach gu dearbh cha bu chòir do dhaoine a bhith ag ràdh gur e ‘ionnsaigh air iomairt airson neo-eisimeileachd’ a th’ ann no gu bheil iad a’ feuchainn ri ‘ar sgaradh ’s ar ceannsachadh’. Tha cuideigin fiù ’s air taga-hais a thòiseachadh: #IStandWithAlexSalmond. Smaoinichibh nan robh sibh fhèin air gearan a chur a-staigh mu chuideigin le cumhachd mar a bh’ aigesan agus gun robh daoine sa bhad ga dhìon agus gad chàineadh airson a chliù a ghànrachadh. Mar a thuirt mi, chan eil mi ag ràdh gu bheil Salmond ciontach, ach tha mi ag ràdh gum bu chòir do dhaoine feitheamh gus am bi barrachd fiosrachaidh ann gus co-dhùnaidhean a ruighinn. Tha againn ri bhith faiceallach mu bhith a’ cur ar beachdan an cèill far nach eil fianais againn a dh’aon-ghnothach bhon a tha sinn a’ leantainn Partaidh Nàiseanta na h-Alba no bhon a tha sinn a’ sireadh neo-eisimeileachd. Chan eil fios againn nach i ’n fhìrinn a th’ aig na boireannaich agus cha bu chòir dhuinn a bhith gan seachnadh mar bhreugadairean. Nach ann oirnn a bhiodh an nàire nan robh an naidheachd seo fìor? Bhiomaid air dì-meas a dhèanamh air an neach a dh’fhulaing agus ’s e cùis nàire a bhiodh ann dhuinn fhìn, a’ toirt ar n- aineolais fhèin am follais.
Why are you making commenting on The National only available to subscribers?
We know there are thousands of National readers who want to debate, argue and go back and forth in the comments section of our stories. We’ve got the most informed readers in Scotland, asking each other the big questions about the future of our country.
Unfortunately, though, these important debates are being spoiled by a vocal minority of trolls who aren’t really interested in the issues, try to derail the conversations, register under fake names, and post vile abuse.
So that’s why we’ve decided to make the ability to comment only available to our paying subscribers. That way, all the trolls who post abuse on our website will have to pay if they want to join the debate – and risk a permanent ban from the account that they subscribe with.
The conversation will go back to what it should be about – people who care passionately about the issues, but disagree constructively on what we should do about them. Let’s get that debate started!
Callum Baird, Editor of The National
Comments: Our rules
We want our comments to be a lively and valuable part of our community - a place where readers can debate and engage with the most important local issues. The ability to comment on our stories is a privilege, not a right, however, and that privilege may be withdrawn if it is abused or misused.
Please report any comments that break our rules.
Read the rules here